Pieter Neele's Blog

Wat is een rivierbron?

pieterneele | 14 September, 2012 11:07

Makkelijk vraag, toch? Je zou een eenvoudig antwoord verwachten. Maar dat is er niet.

Wie naar de bron van een rivier wil gaat instinctmatig op zoek naar de plek die het verst van de zee is verwijderd. Op een kaart begint hij bij de monding en glijdt hij met zijn vinger stroomopwaarts. Kleinere zijrivieren negeert hij, bij iedere splitsing volgt hij de langste tak. Het beginpunt van de laatste tak waar hij op die manier terecht komt, dat is de bron van zijn rivier.

 

Maar er zijn mensen die er anders over denken. Neem als voorbeeld het dispuut over de oorsprong van de Mekong dat sinds 15 jaar woedt. Het spitst zich toe op de twee verst stroomopwaarts gelegen armen van de rivier. Sommige betrokkenen vinden dat niet alleen hun lengte moet tellen om te bepalen wat de bron van de Mekong is. Ook de hoeveelheid water die ze afvoeren en de oppervlakte van hun stroomgebied zijn onder andere aangedragen als argumenten om de ‘echte’ bron aan te wijzen. Iemand wees erop dat de langste van de twee takken veel meandert, waardoor de kortste misschien serieuzer genomen moet worden: als hij sneller meer water verplaatst en krachtiger stroomt verhindert dat dat hij gaat meanderen. Het argument is vrijwel omgedraaid: juist omdat hij de langste is (doordat hij meandert) zou die ene stroom níét als de bron aangewezen moeten worden.

De uitkomst van deze discussie moet wat men noemt de ‘wetenschappelijke’ bron van de rivier opleveren.

De meeste landen hebben een geografisch of wetenschappelijk instituut dat zich met deze dingen bezig houdt. Dat mag de knoop door hakken en een bron tot dé bron uitroepen.

China beschikt over twee van deze instituten.

 

Dit alles los van de opvattingen van lokale mensen. Die leven al eeuwen in een brongebied en beschouwen (vaak: vereren) sinds mensenheugenis een bepaalde poel, kreek of beginnend stroompje als de oorsprong van de rivier. Aan de criteria van de wetenschappers hebben ze geen boodschap.

Wetenschappers noemen dit de ‘spirituele’ bron.

 

Wie naar de oorsprong van een rivier wil heeft dus de keus door wie hij zich naar welke bron laat leiden. Wie rationeel is ingesteld kan afgaan op de wetenschappers, wie wat in bureaucraten ziet kan kiezen voor hun officiële beslissingen, wie spiritueel geneigd is kan het houden bij de opvattingen van de oorspronkelijke bevolking van het brongebied.

 

Wat betreft de discussie over de bron van de Mekong zie elders op deze website:

http://www.pieterneele.com/mekongsource.html

http://www.pieterneele.com/mekongsource2.html

 
Accessible and Valid XHTML 1.0 Strict and CSS
Powered by LifeType - Design by BalearWeb